Λογοθεραπεία

Τι είναι λογοθεραπεία 
Λογοπεδική είναι ο επιστημονικός κλάδος για την πρόληψη, τη διάγνωση και την καταπολέμηση των διαταραχών του λόγου. Η κύρια φροντίδα του λογοπεδικού είναι η γλωσσική ανάπτυξη ή η διορθωτική παρέμβαση και αποκατάσταση αντιληπτικών, φωνολογικών, λεξικολογικών, εκφραστικών και άλλων διαταραχών του ατόμου το οποίο αντιμετωπίζει προβλήματα στη φωνή ή στο λόγο. Προκειμένου να επιτύχει στο έργο του, θα πρέπει ο ίδιος σαν άτομο να έχει συγκεκριμένη τοποθέτηση απέναντι της γλώσσας και να διακατέχεται από θετικές απόψεις προς το άτομο και την κοινωνία. Ο θεραπευτής λόγου για τη σωστότερη διάγνωση κάνει γενικότερη ανίχνευση της προσωπικότητας του ατόμου, ξεκινώντας από τα συμπτώματα που αυτό παρουσιάζει. Η σωστή διάγνωση βοηθά στην εφαρμογή του καταλληλότερου προγράμματος αντιμετώπισης των δυσκολιών του ατόμου.
 
Μέσα στα καθήκοντα του λογοθεραπευτή είναι να καθορίζει το βασικό προφίλ της διαταραχής της ομιλίας, να καταρτίσει κατάλληλο πλάνο διαχείρισης των προβλημάτων, να συμπαρασταθεί στο άτομο και την οικογένειά του ενημερώνοντας τους και συμφιλιώνοντας τους με τα προβλήματα που συνεπάγεται η κατάσταση, να αναγνωρίσει τις συνθήκες κάτω από τις οποίες μπορεί η διαταραχή να εμφανιστεί στην ίδια οικογένεια ή σε άλλη, να επιτρέψει συγκριτικές στατιστικές που θα βοηθήσουν την κλινική έρευνα.
 
Η απόκτηση γλώσσας είναι μια διαδικασία εσωτερικής επεξεργασίας λόγου, που έχει προηγούμενα ακουστεί. Μια από τις ανώτερες λειτουργίες της γλώσσας είναι αυτή της συμβολικής αναπαράστασης μέσω της οποίας μεταδίδουμε πληροφορίες, κωδικοποιημένες με τέτοιο τρόπο που να μπορούν να αποκωδικοποιούνται και να κατατάσσονται από τον ακροατή. Πάνω στη λειτουργία της συμβολικής αναπαράστασης στηρίζεται η εκπαιδευτική διαδικασία. Το άτομο που καθυστερεί να μιλήσει είναι στην κυριολεξία πεινασμένο για συζήτηση, έκφραση των αναγκών και των συναισθημάτων του, η επιθυμία του όμως αυτή δεν εκπληρώνεται, γιατί δεν έχει επάρκεια κωδικοποίησης, συνδυασμού, εκφοράς και παρουσίασης. Για να υποστηρίξουμε την ανάπτυξη λόγου όταν το άτομο αντιμετωπίζει δυσκολίες πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό και την ένταση των βιωμάτων και ερεθισμάτων που συνδυάζονται με τα λεκτικά σύνολα και να δώσουμε τα κατάλληλα παραδείγματα, αλλά και τις ευκαιρίες ανάπτυξης λόγου.
 
Ανάμεσα στις γνωστές στο ευρύ κοινό αρμοδιότητες του λογοπεδικού συγκαταλέγονται και κάποιες άγνωστες πτυχές του επαγγέλματος που αφορούν την καλλιέργεια, υποστήριξη και θεραπεία επαγγελματιών της φωνής όπως εκπαιδευτικών, μουσικών, ηθοποιών αλλά και περιπτώσεις αλλαγής φωνής όπου ο ειδικός καλείται είτε να επαναπροσδιορίσει τον τόνο και τη χροιά της φωνής είτε να διευρύνει τη φωνητική γκάμα.
 
Η περίπλοκη φύση των διαταραχών του λόγου και ο τρόπος με τον οποίο επιδρούν στην ανάπτυξη του ατόμου επιβάλλουν τη συνεργασία του λογοπεδικού με μια μεγάλη γκάμα ειδικών. Ο λογοπεδικός σαν ειδικός του κλάδου συνεργάζεται με νευροψυχιάτρους, ψυχολόγους, φυσιοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, μουσικοθεραπευτές, κ.α. ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε θεραπευόμενου.

Η λογοθεραπευτική διερεύνηση και υποστήριξη στην εξελικτική ανάπτυξη του λόγου του παιδιού που αργεί να μιλήσει
Η καθυστέρηση ομιλίας είναι ένα συχνό φαινόμενο στην παιδική ηλικία παρουσιάζεται έως και στο 32% του φυσιολογικού πληθυσμού και μέχρι και στο 50% αυτών που παρουσιάζουν ψυχιατρικές διαταραχές. Ευτυχώς το 60% των παιδιών που βρίσκονται σε ομάδα υψηλού κινδύνου αναπτύσσει τελικά μέχρι και την ηλικία των 3 ετών φυσιολογική ομιλία. Εξασφαλίζοντας έγκαιρη και κατάλληλη παρέμβαση, πολλές από τις δυσκολίες μπορούν να αντιμετωπιστούν στην πρώτη τους εμφάνιση και έτσι να μην αποτελέσουν αιτία εμφάνισης μαθησιακής δυσκολίας με επώδυνες συνέπειες τόσο στην ομαλή σχολική απόδοση του παιδιού, όσο φυσικά και στην επιβάρυνση του ψυχισμού του. Συχνά η λογοθεραπευτική παρέμβαση είναι αναγκαία ανεξαρτήτως του αν η καθυστέρηση λόγου που παρατηρείται είναι λειτουργικής φύσης, δηλαδή πηγάζει ή όχι από διαταραχή.
 
Η ανίχνευση των αιτιών της καθυστέρησης και η παροχή λογοθεραπείας εξασφαλίζει αφενός μία τεκμηριωμένη απάντηση ως προς τη γένεση της καθυστέρησης, αφετέρου δε ακόμα και σε περιπτώσεις όπου η καθυστέρηση είναι ήπια και πιθανόν πηγάζει από μειωμένα ερεθίσματα ή αντανακλά μία παροδική εξελικτική φάση της ανάπτυξης του παιδιού δεν βλάπτει. Αντίθετα σήμερα έχει πλέον τεκμηριωθεί στατιστικά ότι η καλλιέργεια του λόγου εξασφαλίζει συντακτική ωριμότητα και μεγάλο λεξιλόγιο το οποίο και είναι ο καλύτερος δείκτης πρόβλεψης μελλοντικής σχολικής επιτυχίας.
 
Όταν υπάρχει κάποια καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου είναι χρήσιμο παράλληλα με κάθε εξωτερική θεραπεία να γίνεται καθημερινά από τους γονείς και ένα μικρό πρόγραμμα στο σπίτι. Αυτό δεν είναι απαραίτητο να διαρκεί πολύ και να έχει καταναγκαστικό χαρακτήρα. Είναι σημαντικό όμως να έχει σχεδιαστεί από κοινού με τους ειδικούς που παρακολουθούν το παιδί και να πραγματοποιείται σε τακτική βάση και με ευχάριστο τρόπο.
 
Τα στάδια της φυσιολογικής εξελικτικής ανάπτυξης του λόγου 
• Στους τρεις μήνες της ηλικίας του, το μωρό μπορεί να ξεχωρίζει τους ήχους που αποτελούν τη γλώσσα μας.
• Στους τέσσερις ή πέντε μήνες, μπορεί να προφέρει τους παραπάνω ήχους. Στους δώδεκα μήνες, αρχίζει να λέει καθαρά μερικές λέξεις «Μπαμπά, Μαμά, Παππού, γιαγιά.»
• Στον ενάμιση χρόνο, ένα παιδί χρησιμοποιεί σωστά 30 περίπου λέξεις.
• Στα δύο χρόνια, το λεξιλόγιο του μπορεί να περιλάβει 200-3000 λέξεις. Είναι σε θέση να σχηματίσει μικρές φράσεις, με τρεις λέξεις και με τη δική του φυσικά σύνταξη.
• Το παιδί των τριών χρόνων γνωρίζει περισσότερες από 1000 λέξεις. Ξέρει τον πληθυντικό, τα γένη και τους χρόνους των ρημάτων. Χρησιμοποιεί τώρα γύρω στις πέντε λέξεις για κάθε φράση.
• Τα στοιχεία αυτά δεν αποτελούν απόλυτους κανόνες και μπορεί να παρουσιάζουν διαφορές για το κάθε παιδί.
 
Η Ανάπτυξη του λόγου και πρακτικές οδηγίες 
Τα παιδιά γενικά είναι πολύ πιο έξυπνα και ανεπτυγμένα πνευματικά από ότι πιστεύουν οι γονείς. Βιολογικά τα παιδιά είναι προγραμματισμένα για να μιλήσουν. Πόσο γρήγορα και σωστά θα γίνει αυτό, εξαρτάται όμως και από τη δική μας συνεισφορά στην εκπαίδευση τους.
 
Το γεγονός ότι το παιδί έχει τη δυνατότητα να σκεφθεί με λέξεις και να σχηματίσει με τις λέξεις αυτές φράσεις είναι από τα μεγαλύτερα θαύματα της ζωής και απαιτεί και αυτό μαζί με τις άλλες ανάγκες του παιδιού την τρυφερή φροντίδα και εκπαίδευση των γονιών του. Η γλώσσα θα δώσει στο παιδί ένα ευέλικτο μέσο επεξεργασίας και έκφρασης της σκέψης του.
 
Στην προσπάθεια του για την ανάπτυξη του λόγου θα βοηθήσει πολύ να μιλούμε στο παιδί καθαρά και με σαφήνεια αλλά όχι ιδιαίτερα απλοποιημένα. Το παιδί έχει ανάγκη να εκτεθεί σε σύνθετες μορφές σύνταξης, καθώς αυτό μαθαίνει μιμούμενο το δικό μας λόγο.
 
Από φωνολογικής άποψης είναι χρησιμότερο να χρησιμοποιούμε τη σωστή προφορά των λέξεων ανεξάρτητα αν το ίδιο το παιδί παραποιεί αυτή την προφορά. Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να καταλάβουμε αυτό που μας λέει το παιδί, χωρίς να διακόπτουμε το λόγο του διορθώνοντας συνέχεια την προφορά του.
Το ίδιο ισχύει και για τη σύνταξη, όταν για παράδειγμα το παιδί λέει «είδα τα βουνοί» δεν είναι απαραίτητο να διορθώσουμε άμεσα τη σύνταξη γιατί αυτή σηματοδοτεί ότι το παιδί αρχίζει να παρατηρεί και να μαθαίνει τη γραμματική του πληθυντικού γεγονός ευχάριστο και ενθαρρυντικό. Έντεχνα εμείς μπορούμε να δώσουμε τη σωστή μορφή χρησιμοποιώντας τη λέξη του σε μια δική μας πρόταση « Ναι είδες τι ωραία είναι τα βουνά».
 
Πολύ πριν αρχίσει να μιλάει το παιδί καταλαβαίνει πολύ καλά τι του λέτε. Την ώρα που το πλένετε ή το ντύνετε, μπορείτε να του διδάξετε ένα σωρό πράγματα. Σαπουνίζετε τα χέρια του, λέγοντας «Τώρα πλένω τα χέρια σου». Το παιδί σε ηλικία ενός έτους, θα ξέρει όλα τα μέρη του σώματος του και θα τα δείχνει, όταν το ρωτάτε. Το παιχνίδι αυτό μπορεί να συνεχισθεί σε όλους τους τομείς της καθημερινής ζωής.
 
Το μωρό σας θα μιλήσει πιο γρήγορα και πιο σωστά, όταν του διαβάζετε δυνατά από ένα παιδικό βιβλίο ή του λέτε ένα παραμυθάκι. Μετά το πρώτο έτος της ηλικίας του, θα πρέπει να του διαβάζετε ή να του διηγείστε κάτι, επί δέκα τουλάχιστον λεπτά κάθε μέρα απαραιτήτως.       

Μιλήστε μας ζωντανά στο facebook!
https://www.facebook.com/pages/Plasis-World-Κέντρα-Λόγου-Μάθησης/253300341364977